صفحه اول

آگاهى مردم و حضورشان در میدان تعیین کننده است

مصاحبه درباره مصوبات اخیر دفتر سیاسى
هفتگى شماره - ١٣٨ - ١ دی ماه ١٣٨١ - ٢٢ دسامبر ٢٠٠٢



هفتگى: در پیام شما به مردم ایران اشاره میشود که با رفتن حکومت اسلام هنوز آزادی، رفاه، برابری و خوشبختى تضمین شده نیست. آیا این نکته مورد نظر شما در هر شرایطى صادق است؟

کورش مدرسى: قطعا این در هر شرایطى صادق نیست. سرنگونى جمهوری اسلامى با یک انقلاب توده‌ای دست به سر کردن مردم و تحمیل یک سیستم حکومتى به آنها را بسیار دشوار میکند. حزب کمونیست کارگری تلاش میکند تا انقلاب تحت رهبری این حزب انجام شود. در چنین حالتى نه‌ تنها آزادی‌های مندرج در منشور بلکه کل آزادی‌ها و مطالبات مندرج در برنامه ما بلافاصله بعنوان قانون اعلام خواهند شد و شوراهای مردم ضامن اجرای این قوانین خواهند بود. اما سیر اوضاع میتواند از این پیچیده‌تر باشد. جمهوری اسلامى در مقابل اعتراض مردم بشدت آسیب پذیر است. امکان سقوط رژیم در یکى از همین رودروئى‌هائى که با مردم دارد کم نیست. جمهوری اسلامى دیگر انسجام لازم برای دفاع از خود در مقابل یک تعرض وسیع مردم را ندارد. در نتیجه سقوط جمهوری اسلامى در شرایطى که هنوز تکلیف رهبری جنبش سرنگونى تعیین نشده است یک احتمال قابل توجه است. در چنین شرایطى علیرغم سرنگونى جمهوری اسلامى جامعه وارد دوره بشدت پیچیده و پر تحولى میشود که طى آن کشمکش سیاسى با شدت و حدت بیشتری جریان خواهد داشت. بحث ما اساسا معطوف به این شرایط است. هدف دفتر سیاسى حزب از انتشار منشور آزادی‌های سیاسى ایجاد مبنائى عمومى برای رودرروئى با این شرایط پیچیده و تضمین امکان دخالت مستقیم و موثر مردم در تعیین نظام آتى است. این منشور به مردم امکان میدهد تا دوستان واقعى خود را تشخیص دهند.

هفتگى: تاکید اساسى قطعنامه و بیانیه "منشور آزادیهای سیاسى" و پیام شما مربوط به تضمین حق مردم برای انتخاب آزادانه حکومت بعد از جمهوری اسلامى است. عنصر اصلى این "تضمین حق مردم" چیست؟

کورش مدرسى: روشن‌بینى مردم و حضور آنها در صحنه سیاست ضامن اصلى تحقق بندهای منشور است. زیر پا گذاشتن حق مردم، وقتى که مردم این حق را بشناسند، از جانب هر کس، از جمله احزاب سیاسى، بسیار مشکل خواهد بود. در نتیجه آگاهى مردم و حضورشان در میدان تعیین کننده است. اما در همان حال احزاب سیاسى خود نقش مهمى در شکل دادن به افکار مردم دارند. نتیجتا جلب احزاب سیاسى به چنین منشوری خود اهرم مهمى در تبدیل آن به مطالبه عمومى و پایه‌ای مردم است. میتواند فضای سیاسى جامعه بخصوص بعد از سرنگونى جمهوری اسلامى را امن و آزاد نگاه دارد.

هفتگى: صرف تعهد امروز احزاب سیاسى به مفاد "منشور آزادیهای سیاسى" چه نقشى دارد و چقدر امیدوار کننده است؟ اگر در فردای بعد از جمهوری اسلامى به آن تعهد عمل نکردند تکلیف چیست؟

کورش مدرسى: همانطور که در سوال قبل اشاره کردم جلب احزاب سیاسى به تعهد به چنین منشوری مبنای محکمى را در جامعه شکل میدهد که به حفظ یک فضای سالم سیاسى کمک میکند. وجود چنین منشوری سطحى از توقع را در جامعه شکل میدهد که زیر پا گذاشتن آن برای هیچ حزبى ساده نخواهد بود. در هر حال حزب کمونیست کارگری در کنار تلاش برای جلب احزاب سیاسى دیگر به این منشور، خود راسا تلاش میکند تا تحقق بندهای منشور آزادی‌های سیاسى را به خواست همه مردم تبدیل کند.

هفتگى: درباره شعار مجلس موسسان و رفراندم که شعار اکثر احزاب سیاسى برای انتخاب حکومت آینده ایران است لازم است توضیح بیشتری بدهید. ادعا اینست که نمایندگان احزاب به نمایندگى از مردم از این طرق حکومت مورد نظر مردم را برقرار میکنند، بنظر شما اشکال کجاست؟

کورش مدرسى: باید به این بحث مفصل پرداخت که در اینجا فرصت آن نیست. در شماره‌های آینده هفتگى رفقای دیگری مشروحا در این باره اظهار نظر خواهند کرد. اینجا من فقط تیتروار به بحث رفراندم اشاره خواهم کرد. ببینید، بحث رفراندم در دو سطح دارد مطرح میشود. از یک طرف رفراندم بعنوان یک تاکتیک مبارزاتى در مقابل جمهوری اسلامى مطرح میشود و از طرف دیگر به عنوان مکانیسمى برای تعیین نظام آتى کشور. در شق اول قرار است جمهوری اسلامى با رفراندم کنار زده شود. این توهم محض است. پراکندن چنین توهمى پرده دوم دو خرداد است. نه جمهوری اسلامى با رفراندم کنار میرود و نه رفراندمى که جمهوری اسلامى احیانا به آن تن بدهد آزاد خواهد بود. رفراندم بدون وجود آزادی بیقید و شرط بیان، عقیده، تشکل و غیره، بدون برابری حقوقى زن و مرد، در سایه قوانین جمهوری اسلامى جز یک فریب چیز دیگری نیست. کسى که دارد از رفراندم به عنوان تاکتیک در مقابل جمهوری اسلامى حرف میزند دارد از موضع دو خردادی رادیکال شده جناح راست را میترساند. همین. رفراندم در این متن یک تاکتیک دو خردادی است. اما بخشى از اپوزیسیون، بویژه اپوزیسیون راست، رفراندم را دارد بعنوان مکانیسمى مطرح میکند که قرار است مردم از طریق آن نظام آینده کشور را تعیین کنند. این کپى دوم "جمهوری اسلامى آری یا نه" سال ٥٨ است. چه کسى سوال این رفراندم را تعیین میکند؟ یک نطام حکومتى را چگونه میتوان در یک سوال خلاصه کرد؟ اگر مثلا سوال جمهوری باشد معلوم است معنای آن چیست؟ رفراندم در این متن یک سناریو سرهم بندی شده ای است که مردم را خیلى سریع پای یک صندوق رای بکشاند و با به رای گذاشتن یک سوال نامفهوم تکلیف نظام آتى را روشن کند و مردم را به خانه بفرستد. این کل داستان رفراندم است.

هفتگى: در حال حاضر احزاب سیاسى، از سلطنت طلبان و جمهوریخواهان تا مجاهد و دیگر گروههای دیگر، هر کدام جداگانه پلاتفرم و طرح خودشان را برای تعیین حکومت آینده مطرح کرده‌اند که در طرح آنها خبری از مفاد "منشور آزادیهای سیاسى" نیست. آیا امکان پایبندی چنین جریاناتى به این منشور ممکن است؟ چگونه؟

کورش مدرسى: در این مورد هم من مختصر اشاره میکنم و رفقای دیگر به تفصیل در شماره‌های آینده در این باره صحبت خواهند کرد. هرکدام از این جریاناتى که به آنها اشاره کردید مطابق مصلحت خود شکلى را در مقابل مردم قرار میدهند و میخواهند بدون اینکه به مردم امکان دخالت واقعى بدهند به آلترناتیو خودشان رنگ دمکراتیک یا بقول خودشان مردم سالار بزنند. این طرح‌ها درباره حق مردم نیستند. بلکه درباره نحوه به قدرت رسیدن خودشان است. قضاوت در باره اینکه با این جریانات میتوان در مورد حقوق مردم به توافق رسید را باید به آینده موکول کرد. حزب کمونیست کارگری تمام تلاش خود را بکار خواهد گرفت تا همه احزاب سیاسى را به این منشور جلب کند. مشروح اقدامات حزب در این رابطه را بعدا به تفصیل مطرح خواهیم کرد.

هفتگى: در مبارزه علیه جمهوری اسلامى جنبش های اجتماعى مختلفى حضور دارند که منافعشان در مقابل هم قرار میگیرد. از این نظر جایگاه منشور آزادیهای سیاسى را در متن این مبارزه و تقابل جنبش ها چگونه توضیح میدهید؟

کورش مدرسى: قطعا همین طور است که میگوئید. احزاب مختلف برنامه‌های سیاسى مختلفى دارند. اگر دیگران ابهامى در این زمینه گذاشته‌اند، حزب کمونیست کارگری ایران نه تخفیفى در این رابطه داده است و نه ابهامى باقى گذاشته است. ما اعلام کرده‌ایم که بدنبال آنیم که جمهوری سوسیالیستى را در ایران برقرار کنیم. جمهوری سوسیالیستى متضمن وسیعتری آزادیها و رفاه و برابری است. استقرار نظام سوسیالیستى بدون دخالت مستقیم مردم در حکومت ممکن نیست. در نتیجه هرچه ابعاد آزادی‌های سیاسى وسیعتر باشد، هرچه مردم وسیعتر در میدان باشند و متشکل‌تر باشند به نفع ماست. جنبش کمونیسم کارگری در چنین شرایطى وسیعترین رشد را میکند. اگر جنبش‌های دیگر منفعتشان در تناقض با آزادی و برابری مردم است، که ما معتقدیم چنین است، مردم آنها را در این میدان زنده تجربه خواهند کرد. برای ما دفاع از منشور آزادی‌های سیاسى جزئى از مبارزه برای آزادی و تضمین حقوق مردم است. جزئى از تلاش ما برای آنست که تعیین حکومت آتى توسط مردم در شرایط امن و آزاد انجام شود.